Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753
Pèd-de-lèbre
Plantago lagopus
Plantaginaceae
Autre noum : Auriho-de-lèbre.
Noms en français : Pied-de-lièvre, Plantain pied de lièvre.
Descripcioun :Lou pèd-de-lèbre es uno planto de l'an que trachis dins li pelouso seco e li relarg roucaious. Li fueio blanquinouso soun tóuti basalo, e sort dóu pèd de poulìdis espigueto peludo e argentado (bratèio e sepalo) de 1,5 à 3 cm, que i'an douna soun noum.
Usanço :Tóuti li fueio de plantage soun bono à manja, lou tout èi que siegon pas trop duro. En Sicilo fan bouli li fueio de pèd-de-lèbre e li servon emé d'òli d'óulivo e de sau (F. Couplan, op.cit. p. 352). Avèn pas d'entresigne segur, mai se poudrié qu'aguèsse li mémi prouprieta medicalo bèn couneigudo de soun cousin, l'erbo-di-cinq costo.
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Plantago lagopus L., 1753